Wiosenne nawożenie
Czy to prawda, że w pierwszej wiosennej dawce nawożenia azotowego nie należy stosować mocznika? Czy rzeczywiście w odróżnieniu od saletry amonowej działa on zbyt wolno w niskich temperaturach panujących w tym okresie? Taki szeroko rozpowszechniony pogląd istnieje wśród rolników. Przyjrzyjmy się tej tezie, by lepiej zaplanować wiosenne nawożenie.
Czy rzeczywiście zawsze tak jest?
Na czym opiera się ta opinia? Przede wszystkim na tym, jak zachowuje się azot w postaci dodatnio naładowanego jonu amonowego (NH4+), który powstaje w wyniku hydrolizy mocznika wysianego na glebę. Przemieszcza się on do strefy korzeniowej roślin, gdzie jest pobierany znacznie wolniej niż ujemny jon saletry amonowej (NO3–). Mniejsza ruchliwość w glebie jonu amonowego (NH4+) wiąże się z jego silnym przyciąganiem elektrostatycznym przez ujemnie naładowane koloidalne cząstki gleby. To z kolei znacznie spowalnia jego poruszanie się w głąb gleby, w strefę poboru składników pokarmowych rośliny. Zjawisko to występuje wtedy, gdy stosujemy mocznik stały lub mocznik w płynnym roztworze saletrzano mocznikowym niestabilizowany inhibitorem ureazy.
Zupełnie inaczej wygląda to zjawisko, gdy na glebę wysiejemy stabilizowany inhibitorem ureazy mocznik granulowany lub zawarty w rsm-ie. Obecny w nawozie inhibitor opóźni hydrolizę pozbawionej ładunku elektrostatycznego cząstki mocznika. Cząsteczki te nie będą przyciągane przez cząstki koloidalne gleby i dzięki temu szybko przemieszczą się w strefę poboru składników odżywczych rośliny. W strefie tej roślina pobierze azot zawarty w nierozłożonej cząsteczce mocznika wnikającej do rośliny. Może go też pobrać w postaci jonu amonowego, który powstał z rozkładu mocznika lub w postaci jonu azotanowego powstałego z konwersji jonu amonowego, pochodzącego z hydrolizy mocznika.
Jakie znaczenie dla wiosennego nawożenia ma inhibitor?
Dzięki opóźnieniu hydrolizy mocznika przez inhibitor ureazy więcej azotu z mocznika znajdzie się bliżej korzeni rośliny, niż stałoby się to w przypadku mocznika niestabilizowanego inhibitorem. Dowodem na to, że mocznik stabilizowany inhibitorem ureazy działa tak samo szybko, jak saletra amonowa są wyniki doświadczeń polowych.
Doświadczenie przeprowadził Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego pod nadzorem mgr inż. Jerzego Kożucha w roku 2013. W jego trakcie porównano oraz dokonano ilościowej oceny efektywności wykorzystania azotu przy nawożeniu pszenicy ozimej:
- mocznikiem,
- saletrą amonową,
- nawozem azotowym stabilizowanym moNolith46®,
stosowanymi pogłównie.
Badano między innymi wpływ nawożenia na plonowanie i zawartość białka w ziarnie. Dodatkowym celem tego ścisłego doświadczenia wykonanego metodą losowanych bloków w 4 powtórzeniach było także potwierdzenie, bądź odrzucenie hipotezy, że stabilizowany nawóz azotowy moNolith46® jest pełnowartościowym zamiennikiem saletry amonowej w surowych klimatycznie warunkach województwa podlaskiego. Otrzymane wyniki w pełni potwierdziły przypuszczenie. Mocznik stabilizowany inhibitorem działa tak samo szybko, jak saletra amonowa i z powodzeniem może być stosowany zamiast niej. Warto zatem wziąć to pod uwagę planując wiosenne nawożenie.