W 2013 roku w ODR Szepietowo przeprowadziliśmy porównawcze badania polowe efektywności agronomicznej. Badania te rzuciły nowe światło na efektywność agronomiczną trzech różnych nawozów: saletry amonowej, mocznika oraz mocznika stabilizowanego inhibitorem ureazy o nazwie handlowej moNolith46®_Żółty. Wyniki badań nad wysokością plonów pszenicy ozimej w zależności od rodzaju użytego nawozu azotowego stanowią klucz do zrozumienia, konsekwencji finansowych zastosowania konkretnego nawozu azotowego w realiach ekonomicznych sezonu 2023/2024. Zatem co aktualnie bardziej się opłaca? Stosowanie saletry amonowej, mocznika, czy mocznika stabilizowanego?
Analiza porównawcza
W analizie porównawczej wykorzystaliśmy ceny nawozów i pszenicy w województwie zachodniopomorskim z dn. 07.12.2023. Przyjrzyjmy się jak wyglądają wyniki obliczeń?
Zgodnie z nimi każda złotówka wydana na:
– moNolith46® zapewnia 10,52 zł przychodu w plonie
– mocznik zapewnia 10,32 zł
– saletrę amonową TYLKO 8,78 zł.
Z pośród rozpatrywanych nawozów saletra amonowa okazała się najbardziej kapitałochłonnym (wymagającym największej ilości gotówki) sposobem uzyskiwania dobrych jakościowo i wysokich plonów pszenicy. Fakt ten w realiach ekonomicznych rolnictwa 2023/2024 każe poszukiwać innych niż saletra, tańszych nawozów azotowych.
W związku z powyższym, traktując mocznik jako nawóz odniesienia z powodu jego najniższej ceny na rynku w przeliczeniu na czysty azot, porównaliśmy dodatkowy przychód finansowy i nakłady z nim związane w przypadku nawożenia nawozem azotowym moNolith46®
Wnioski wyglądają następująco.
Dodatkowy w stosunku do mocznika przychód finansowy wynikający z zastosowania nawozu z inhibitorem moNolith46® wyniósł 456 zł/ha.
Dodatkowy w stosunku do mocznika koszt zakupu związany z zastosowaniem moNolith46® wynosi 33 zł/ha.
W efekcie każda dodatkowa złotówka wydana na zakup moNolith46®, zamiast na zakup mocznika przyniosła dodatkowy przychód w plonie w wysokości 13,8 zł.
W kolejnej części naszego tekstu omówimy wyniki badania polowego, w którym porównaliśmy wpływ rodzaju nawozu azotowego na wysokość plonu. Zapraszamy do zapoznania się z tymi wynikami i obliczeniami, w oparciu o które wyciągnęliśmy nasze ekonomiczne wnioski. Z badań tych jednoznacznie wynika, że uwzględniając aktualne ceny nawozów azotowych najbardziej ekonomicznym nawozem jest mocznik z inhibitorem ureazy. W kolejnym wpisie opowiemy więcej o samodzielnym pokrywaniu mocznika inhibitorem ureazy jako sposobie na obniżenie ogólnych kosztów nawożenia.
Stosowanie stabilizowanego nawozu azotowego moNolith46 w porównaniu z mocznikiem i saletrą amonową – opis badania polowego
Za podstawę porównania przyjęliśmy wysokość plonów pszenicy ozimej nawożonej mocznikiem, moNolith’em46 i saletrą amonową w warunkach klimatycznych województwa podlaskiego. Doświadczenie przeprowadził Podlaski Ośrodek Doradztwa Rolniczego pod nadzorem mgr inż. Jerzego Kożucha. (link)
Badaliśmy między innymi wpływ nawożenia na plonowanie i zawartość białka w ziarnie. To ścisłe doświadczenie wykonane metodą losowanych bloków w 4 powtórzeniach miał jeszcze jeden konkretny cel. Było nim potwierdzenie bądź odrzucenie hipotezy, że stabilizowany nawóz azotowy moNolith46 jest pełnowartościowym zamiennikiem saletry amonowej. I to w surowych klimatycznie warunkach województwa podlaskiego. Zgodnie z założeniem doświadczenia moNolith46 i mocznik w całkowitej dawce 140 kg N/ha podano w fazie ruszenia wegetacji (100 kg N/ha) oraz w fazie strzelania w źdźbło (40 kg N/ha). Z kolei saletrę amonową podano w fazie ruszenia wegetacji (80 kg N/ha), w fazie strzelania w źdźbło (40 kg N/ha) i w fazie kłoszenia (20 kg N/ha). W sumie 140 kg N/ha.
Na wykresie poniżej zobrazowano graficznie wysokość plonów uzyskanych w doświadczeniu.
W poniższej tabeli zamieszczono wysokość uzyskanych plonów w zależności od dawki azotu i rodzaju nawozu.
| Nawóz | Plon średni t/ha |
|---|---|
| bez kg N/ha | 4,33 |
| saletra 60 kg N/ha | 6,19 |
| mocznik 60 kg N/ha | 5,55 |
| moNolith46 60 kg N/ha | 6,30 |
| saletra 140 kg N/ha | 7,70 |
| mocznik 140 kg N/ha | 7,11 |
| moNolith46 140 kg N/ha | 7,68 |
Stosowanie stabilizowanego nawozu azotowego moNolith46 w porównaniu z mocznikiem i saletrą amonową – analiza ekonomiczna
Obliczenia szczegółowe – cena nawozów i pszenicy w województwie zachodniopomorskim z dnia 07.12.2023
Koszt 1 tony moNolith46 (o 46% zawartości N) – 1920 zł/t
Koszt 1 tony mocznika (o 46% zawartości N) – 1810 zł/t
Koszt 1 tony saletry amonowej (o 34% zawartości N) – 1705 zł/t (Import)
Koszt 1 tony pszenicy – 800 zł/t
Przyjmujemy zgodnie opisanym powyżej doświadczeniem, że rolnik zastosował 140 kg azotu/ha w poszczególnych nawozach:
Koszt 140 kg N w moNolith46 – to (1920/460) x140 = 584 zł
Koszt 140 kg N w moczniku – to (1810/460) x 140 = 551 zł
Koszt 140 kg N w saletrze – to (1705/340) x 140 = 702 zł
moNolith46 – wysokość plonu przy dawce 140 kg N/ha zapewnił średni plon 7,68 t/ha
(7,68 (t/ha) x 800 (zł/t)) = 6144 zł/ha
6144 zł : 584 zł = 10,52
584 złotych wydane na zakup mocznika z inhibitorem moNolith46® przyniosło w plonie 6144 złotych. A każda złotówka wydana na ten nawóz dała przychód w plonie w wysokości 10,52 zł.
Mocznik – wysokość plonu przy dawce 140 kg N/ha zapewnił średni plon 7,11 t/ha
(7,11 (t/ha) x 800 (zł/t)) = 5688 zł/ha
5688 zł : 551 zł = 10,32
551 złotych wydane na zakup mocznika przyniosło w plonie 5688 złotych. A każda złotówka wydana na ten nawóz dała przychód w plonie w wysokości 10,32 zł.
Saletra amonowa – wysokość plonu przy dawce 140 kg N/ha zapewniła średni plon 7,70 t/ha
(7,70 (t/ha) x 800 (zł/t) = 6160 zł/ha
6160 zł : 702 zł = 8,78
702 złotych wydane na zakup saletry przyniosło w plonie 6160 złotych. A każda złotówka wydana na ten nawóz dała przychód w plonie TYLKO w wysokości 8,78 zł
W oparciu o dane z powyższej tabeli zwyżka plonu pszenicy ozimej przy nawożeniu saletrą amonową wyniosła 590 kg/ha (7,70 t – 7,11 t = 0,59 t). Natomiast przy zastosowaniu nawozu z inhibitorem moNolith46® wyniosła 570 kg/ha (7,68 t – 7,11 t = 0,57 t) w porównaniu z plonem uzyskanym przy nawożeniu mocznikiem.
W porównaniu z mocznikiem dodatkowy przychód finansowy wynikający z zastosowania nawozu z inhibitorem moNolith46® wyniósł: (800 zł/t x 0,57 t/ha ) = 456 zł/ha.
Aby osiągnąć wzrost plonu o 570 kg/ha przy nawożeniu 140 kg azotu zawartego w moNolith46 w porównaniu do 140 kg azotu zawartego w moczniku, rolnik musiałby dodatkowo wydać 33 zł/ha na zakup azotu w moNolith46 (584 zł – 551 zł).
Analogicznie, aby osiągnąć wzrost plonu o 590 kg/ha przy nawożeniu 140 kg azotu zawartego w saletrze amonowej w porównaniu do 140 kg azotu zawartego w moczniku, rolnik musiałby dodatkowo wydać 151 zł/ha na zakup azotu w saletrze amonowej (702 zł – 551 zł).
Innymi słowy, nawożenie saletrą w aktualnych cenach z dnia 07.12.2023 roku jest najdroższym sposobem nawożenia roślin w sezonie 2023/2024, w porównaniu do nawożenia mocznikiem lub moNolith46®. Podsumowując, chociaż nawożenie saletrą amonową daje największy plon, to wysoki koszt zakupu 140 kg azotu w niej zawartego sprawia, że saletra jest obecnie najmniej korzystnym ekonomicznie wyborem spośród dostępnych nawozów.
Nawożenie moNolith46® jest obecnie najbardziej opłacalnym wyborem ze względu na korzyści zarówno agronomiczne, jak i ekonomiczne
Przypomnijmy, że przychód finansowy wynikający z zastosowania mocznika z inhibitorem moNolith46® ZAMIAST mocznika wyniósł: (800 zł/t x 0,57 t ) = 456 zł. Tym samym możemy stwierdzić, że na każdą DODATKOWĄ złotówkę wydaną na zakup nawozu stabilizowanego moNolith46 rolnik uzyskał dodatkowy przychód w wysokości 13,8 zł ( 456/(584 – 551) = 13,8 zł
Wnioski:
- Większy o 33 zł/ha koszt moNolith46® w stosunku do mocznika daje przyrost przychodu w wysokości 456 zł/ha w stosunku do nawożenia mocznikiem
- Na każdą dodatkową złotówkę wydaną na zakup stabilizowanego nawozu azotowego moNolith46 rolnik uzyskał wzrost przychodu w wysokości 13,8 złotego
- Stabilizowany nawóz azotowy moNolith46 po raz kolejny dowiódł w surowym klimacie województwa podlaskiego, że łączy w sobie zalety agronomiczne i ekonomiczne mocznika i saletry amonowej bez wad tych nawozów.
Jak poprawić agronomiczne wykorzystanie azotu dla już zakupionego niestabilizowanego nawozu mocznikowego?
A co jeśli posiadamy w magazynach zakupiony wcześniej niestabilizowany mocznik?
Czy musi to nierozerwalnie wiązać się z utratą okazji do zaoszczędzenia na nawozie?
Okazuje się, że nie musi tak być. Istnieją metody umożliwiające rolnikowi samodzielne, przeprowadzone w warunkach gospodarstwa rolnego naniesienie inhibitora ureazy na granule mocznika.
Zastosowanie własnej pracy w procesie przygotowania nawozu stanowi dodatkową możliwość obniżenia kosztów. W kolejnym artykule omówimy szczegółowo proces pokrywania mocznika inhibitorem ureazy moNolith46®_Żółty.